علت حضور لهستانی ها در ایران چه بود؟

اما سوالی که پیش می‌آید این است که چرا استالین آن حجم از نیروی رایگان کار را که تا حدود ۱۶۰ هزار نفر تخمین‌زده شده‌اند، روانه ایران کرد و به سواستفاده و استثمار آن‌ها ادامه نداد؟ چه شد که راه لهستانی‌ها به ایران افتاد؟

گفتیم که از آن جایی که هیتلر از ژوئن ۱۹۴۱ روز به روز به مرزهای شوروی نزدیک‌تر می‌شد و با این کار عملا پیمان عدم تجاوز را زیر پا می‌گذاشت، استالین مجبور شد تا بی‌طرفی را کنار گذاشته و به متفقین بپیوندد. اما  اتحاد با کشورهای متفق تنها اتفاقی نبود که برای استالین افتاد.

 او در ادامه حمله هیتلر مجبور شد تا با ولادیسلاو سیکورسکی، کسی که در لندن حکومت تبعیدی‌های لهستانی را تاسیس کرده بود، متحد شود. بر مبنای این اتحاد، نوعی همکاری بین نیروهای شوروی و نیروهای مقاومت لهستان شکل می‌گرفت و قرار بر این می‌شد که استالین تمام تبعیدی‌های داخل اتحادیه جماهیر شوروی را آزاد کند تا این افراد بتوانند به ارتش پیوسته و شانس متفقین را در برابر هیتلر افزایش دهند.

همین مسئله باعث شد تا چیزی حدود ۱۶۰ هزار نفر لهستانی‌ها وارد ایران شده و در اردوگاه‌های متفقین پناهنده شوند. گویا در ابتدا قرار بر این بوده که تنها نیروهایی که مناسب پیوستن به ارتش هستند، وارد ایران شده و از ایران به فلسطین و سپس به آفریقا رفته تا در جنگ شرکت کنند. اما به مرور به تعداد این پناهنده‌ها اضافه شد و زنان، سالمندان و کودکان که اغلب بیمار بودند هم به جرگه مسافران لهستانی‌ پیوستند. همین بیماری و تعداد زیاد زنان، کودکان و سالمندان باعث شد، توقف لهستانی‌ها در ایران بیشتر از آن چیزی که طی شده بود، طول بکشد و تعدادی از آن‌ها حتی هیچ‌وقت ایران را ترک نکنند و در این کشور ماندگار شوند.