نبرد ایووجیما یک عملیات نظامی قهرمانانه بین تفنگداران دریایی ایالات متحده و ارتش امپراتوری ژاپن در اوایل سال ۱۹۴۵ بود. جزیره ایووجیما در محدوده ۷۵۰ مایلی ساحل ژاپن، سه میدان هوایی داشت که میتوانست منطقهای با پتانسیل بالا برای حمله به سرزمین اصلی ژاپن باشد. نیروهای آمریکایی در ۱۹ فوریه ۱۹۴۵ به این جزیره حمله کردند و همین امر باعث شد تا نبرد متعاقب ایووجیما، به مدت پنج هفته ادامه پیدا کند.
این جنگ، یکی از خونینترین نبردها در جنگ جهانی دوم بود و تعداد کشتهشدههای آن، حدود ۲۰ هزار نفر از ۲۱ هزار نیروی ژاپنی و تقریبا ۷ هزار تفنگدار دریایی تخمین زده شده است. پس از پایان این جنگ، ارزش استراتژیک جزیره ایووجیما، تا حد زیادی زیر سؤال رفت.
ایووجیما قبل از نبرد
بر اساس بررسیهای انجامشده پس از دوران جنگ، نیروی دریایی ژاپن امپریال چنان با درگیریهای جنگ جهانی دوم در اقیانوس آرام فلج شده بود که نمیتوانست از سایر جزایر امپراتوری از جمله مجمعالجزایر مارشال دفاع کند.
علاوه بر این نیروی هوایی ژاپن، بسیاری از هواپیماهای جنگی خود را از دست داده بود و همین امر دلیلی شد تا این کشور، توان محافظت از خط دفاعی داخلی تشکیلشده توسط رهبران نظامی امپراتوری را نداشته باشد. این خط دفاعی، جزایر متفاوتی را شامل میشد که ایووجیما یکی از آنها بود.
رهبران ارتش آمریکا، حملهای را به این جزیره برنامهریزی کرده بودند و عقیده داشتند که این حمله، چند روزی بیشتر ادامه نخواهد داشت. با این حال، ژاپنیها مخفیانه و با استفاده از چشمانداز کوهستانی ایووجیما و جنگلهای آن منطقه، مواضع توپخانه را پنهان و برای دفاع از این جزیره، برنامهریزی کردند.
اگرچه نیروهای متفقین به رهبری آمریکاییها ایووجیما را با بمباران هوایی و تیراندازیهای سنگین از طرف کشتیهایی که در سواحل جزیره مستقر شدهاند مورد حمله قرار دادند، اما استراتژی تدوینشده توسط تادامیچی کوریباایاشی ژنرال ژاپن، باعث شد تا نیروهای کنترلکننده، خسارتهای کمی را متحمل و برای دفع حمله اولیه توسط تفنگداران دریایی ایالات متحده به فرمان ناوگان هلند، آماده شوند.
حمله تفنگداران دریایی در نبرد ایووجیما
در ۱۹ فوریه ۱۹۴۵، تفنگداران دریایی آمریکا بخش دریایی و ساحلی ایووجیما را تصرف کردند. اما زمانی نگذشت که با چالشهای پیشبینینشدهای روبهرو شدند. یکی از مهمترین چالشهای آنها، عبور از سواحل جزیره ایووجیما بود که با تپههای شیبداری از جنس خاکستر نرم آتشفشانی پوشانده شده بودند. همین امر، عبور وسایل نقلیه را از سواحل جزیره ایووجیما دشوار کرده بود.
تفنگداران دریایی برای پیشروی تلاش میکردند؛ بیخبر از آنکه نیروهای ژاپنی در انتظار آنها به سر میبردند. آمریکاییها تصور میکردند که بمباران قبل از ورودشان به جزیره، آنچنان مؤثر بوده که دفاعیات ژاپنیها را در آن منطقه مختل کرده است. این در حالی بود که عدم نشان دادن واکنش آنی و دفاع لحظهای، بخشی از برنامههای کوریبایاشی، ژنرال ژاپن بود.
با پیشروی نیروهای آمریکایی به سواحل ایووجیما، آتش توپخانههای پنهانشده ژاپنی به دستور کوریبایاشی بر روی تفنگداران دریایی باز شد و به دلیل موقعیت جغرافیایی این توپخانهها، پیشروی نیروهای آمریکایی متوقف شد و در پی این حمله، تلفات قابلتوجهی به بار آمد.
حمله شدید سربازان ژاپنی تا غروب آفتاب همان روز ادامه پیدا کرد و همین امر باعث شد که تفنگداران دریایی نتوانند بخشهای ساحلی جزیره ایووجیما را تصرف کنند.
شدت جنگ در نبرد ایووجیما
طی چند روز، حدود ۷۰ هزار تفنگدار دریایی ایالات متحده وارد ایووجیما شدند و به طور قابلتوجهی از دشمنان ژاپنی خود در این جزیره پیشی گرفتند. اما بسیاری از آمریکاییها در طی پنج هفته مبارزه، زخمی و یا کشته شدند. برخی منابع، تلفات این جنگ را نزدیک به ۷ هزار کشته تخمین زدهاند.
ژاپنیها نیز متحمل خسارتهای بزرگی شدند که از جمله آنها میتوان به کاهش و تضعیف منابع نظامی، مواد غذایی و نیروهای انسانی اشاره کرد. استراتژی رهبری کوریبایاشی، بیشتر دفاع از طریق حملات پنهانی و با پوشش تاریکی بود. این تاکتیک با اینکه موثر بود، اما فقط در زمان اتفاقات پیشبینیشده قابل استفاده به نظر میرسید و نیروهای ژاپن را در برابر حملات و شرایط از پیش مشخصشده به پیروزی میرساند.
فقط چهار روز پس از شروع جنگ، تفنگداران آمریکایی کوه سوریباچی در ضلع جنوبی ایووجیما را محاصره کرده و پرچم آمریکا را بر روی آن به احتزاز درآوردند.
این واقعه توسط روزنتال عکاس و خبرنگار آسوشیتدپرس، به تصویر کشیده شد و همین عکس بعدها جایزه پولیتزر را به خود اختصاص داد. روزنتال همراه با تفنگداران ارتش آمریکا کار خود را با اعزام نیروها آغاز کرد و از ورود به جزیره تا نبرد در خط مقدم و در نهایت خاکسپاری کشتهشدگان آمریکا عکاسی کرد.
سقوط ایووجیما
در طول نبرد، کوریبایاشی پادگانها و نیروهای نظامی ژاپن را در کوههای جزیره مستقر کرده بود. در ۲۵ مارس ۱۹۴۵، ۳۰۰ نفر از نظامیان ژاپنی حمله نهایی را انجام دادند و در پی آن، نیروهای آمریکایی تلفات زیادی متحمل شدند. اگرچه ارتش آمریکا خیلی زود ایووجیما را در محاصره خود درآورد، اما نیروهای آمریکایی هفتهها در جنگلهای این جزیره مشغول جستجو، کشتن و یا اسیر کردن نگهبانان ژاپنی بودند.
دو گروه از نیروهای ژاپنی در غارهای این جزیره پنهان شدند تا اینکه سرانجام در سال ۱۹۴۹، تقریبا چهار سال پس از پایان جنگ جهانی دوم تسلیم شدند. در پایان، نه ارتش و نه نیروی دریایی آمریکا نتوانستند از ایووجیما به عنوان منطقه استراتژیک در جنگ جهانی دوم استفاده کنند.
نامههای ایووجیما
به دلیل بیرحمانه بودن درگیریها و کشتارها در این منطقه و همچنین نزدیک بودن این واقعه به روزهای پایانی جنگ جهانی دوم، ایووجیما و کسانی که جان خود را در آن از دست دادند، تا امروز فراموش نشدهاند و حتی پس از گذشت چندین دهه، هنوز از اهمیت زیادی برخوردار هستند. پس از پایان جنگ در سال ۱۹۵۴، نیروهای ایالات متحده برای یادبود تمام تفنگداران دریایی، مجسمهای را در نزدیکی گورستان ملی آرلینگتون در ویرجینیا ساختند. این مجسمه بر اساس عکس مشهور روزنتال تراشیده شده است.
کلینت ایستوود بازیگر و کارگردان آمریکایی، در سال ۲۰۰۶ دو فیلم درباره وقایع ایووجیما با نامهای پرچمهای پدران ما و نامههای ایووجیما ساخت. این دو فیلم که به نوعی مکمل هم نیز هستند، هریک جنگ خونین ایووجیما را از دیدگاه یکی از طرفین این نبرد به تصویر میکشد.