چرا خط لوله گازی نورد استریم، می‌تواند آتش جنگ جدید را در اروپا شعله‌ور کند؟

اروپا در تمام ماه جولای در تب و تاب بود؛ منتظر سپیده دم روز پنجشنبه بیست و یکم ماه جولای 2022. آیا روسیه بعد از تعمیر و نگهداری خط لوله گازی نورد استریم، جریان گاز طبیعی از طریق بزرگترین خط لوله خودش را از سر خواهد گرفت یا خیر؟

ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه اعلام کرده بود که عرضه گاز به اروپا را از سر خواهد گرفت، اما در سطوح پایین‌تر و با شرایط متفاوت. با توجه به اینکه مسکو در حال حاضر جریانات را از طریق مسیرهای دیگر محدود می‌کرد، نورد استریم بیش از هر زمان دیگر اهمیتی حیاتی پیدا کرده است.

خط لوله گازی نورد استریم و جنگ پنهان و تهدید آشکار روسیه

تعمیر و نگهداری قرار بود تا ساعت ۶ صبح به وقت برلین به پایان برسد، و اولین داده‌ها در مورد جریان‌ها به طور یکسان توسط معامله‌‎گران و سیاست‌گذاران از نزدیک مشاهده شود. بالاخره در صبح بیست و یکم جولای دوباره روسیه صادرات گاز به اروپا را از سرگرفت. اما در این مدت اروپا و خصوصا آلمان در تب و تاب بود و خودش را برای بدترین سناریوها آماده می‌کرد.

در اینجا نگاهی به مسیرهای کلیدی و اینکه چطور با تشدید تنش بین روسیه و اروپا می‌پردازیم.

خط لوله نورد استریم از راه زیر دریا به آلمان دارای یک مسیر اصلی است. این کشور در سال گذشته بیشتر از یک سوم کل صادرات گاز روسیه را با حداکثر ظرفیت حدود ۱۶۷ میلیون متر مکعب در روز به اروپا تحویل داده است.

ماه گذشته، روسیه به دلیل تاخیر در تعمیر و نگهداری توربین‌های گازی به دلیل تحریم‌های کانادا، عرضه از طریق این لینک را تنها به ۴۰ درصد از این سطح کاهش داد. این تجهیزات برای ایستگاه کمپرسور پورتووایا، که نقطه ورود نورد استریم در سمت روسیه در دریای بالتیک است، بسیار مهم است.

به گفته روسیه، تنها دو توربین گاز در ایستگاه قادر به مدیریت جریان هستند، در حالی که به طور معمول شش توربین وجود دارد. پوتین شرایط را به این شکل توضیح داد:

یک قسمت از این دو باید تا هفته آینده برای تعمیر و نگهداری از کار بایستد. به این معنی که نورد استریم تنها می‌تواند با ۲۰ درصد ظرفیت کار کند. مگر اینکه روسیه توربین جایگزینی را که در تحریم‌های کانادا گرفتار شده بود، پس بگیرد.

 این قطعه در حال حاضر از طریق آلمان در راه روسیه است. پوتین همچنین خواستار تحویل تمامی مدارک از سوی آلمان است.

این کشور بر اساس توافقنامه ترانزیت پنج ساله مربوط به دسامبر ۲۰۱۹، می‌تواند روزانه ۱۱۰ میلیون مترمکعب گاز را از طریق اوکراین صادر کند.

 علاوه بر نورد استریم یک چند خط لوله دیگه از روسیه به اروپا وجود دارد. هر یک از این خطوط کدوم با توجه به جنگ موجود در اروپا دارای سرنوشت نامعلومی هستند.

خط لوله Yamal-Europe

این خط لوله از بلاروس و لهستان به آلمان می‌گذرد و ظرفیت تحویل ۹۰ میلیون مکعب در روز را دارد. از ماه می، زمانی که دولت روسیه گازپروم را از هرگونه همکاری با EuRoPol Gaz، مالک بخش لهستانی منع کرد، از کار افتاده است.

چندی پیش از آن، گازپروم عرضه به لهستان را متوقف کرد. زیرا این کشور جزو اولین کشورهایی بود که از اجرای درخواست کرملین مبنی بر پرداخت هزینه گاز به روبل خودداری کرد. این پیوند در حال حاضر به صورت معکوس کار می‌کند و گاز را از آلمان به لهستان می‌رساند. 

خط لوله Turk Stream

خط لوله بعدی، ترک استریم است. جریان از طریق این خط لوله، که گاز روسیه را از زیر دریای سیاه به ترکیه می رساند و چندین کشور در جنوب غربی اروپا را تامین می کند، در حال حاضر به طور عادی پیش می‌رود.

اتحادیه اروپا روزانه حدود ۴۰ میلیون متر مکعب از این لینک دریافت می‌کند. نورد استریم ۲، خط لوله‌ای که هنوز به کار نیفتاده است. این خط لوله قرار است از نظر ظرفیت با نورد استریم 1 برابری کند و گاز را از طریق دریای بالتیک به آلمان منتقل کند. این خط لوله علی رغم مجموعه‌ای از موانع از جمله تحریم‌های آمریکا آماده تحویل در دسامبر بود. فقط در انتظار تاییدیه های نظارتی نهایی بود.

آلمان درست قبل از تهاجم کامل روسیه به اوکراین و تحت فشار بین المللی،  پروژه‌ای را که مدت‌ها از آن دفاع می‌کرد را کنار گذاشت. مسکو اصرار دارد که این پیوند هنوز برای استفاده در دسترس است. اما چه کسی می‌داند که این ابزار غیرجنگی چطور برای روسیه و اروپا عمل خواهد کرد؟