حزب نازی برگرفته از کلمه ناسیونال سوسیالیست است که از یک گروه کوچک با گرایشهای ملیگرایانه در آخرین سالهای جنگ جهانی اول شکل گرفت. ایدئولوژی اصلی این حزب تأکید بر شکست دشمنانش یعنی کمونیسم، کاپیتالیسم، یهودستیزی و اسلاوستیزی بود. سران نازی باتکیه بر نژاد ژرمن، پلیسهای مخفی، شبکههای اطلاعرسانی پیچیده، دستگاههای شکنجه، ترور و اردوگاههای کار اجباری در خدمت این تفکر بودند. در این مقاله جنایات نازیها در اردوگاههای مرگ را مروری خواهیم کرد.
آغاز زندگی مصیبتبار و کشتار یهودیهای اروپا
یهودیهای آلمان با روی کار آمدن حزب نازی آرامش و زندگی آسوده خود را از دست دادند. یهودی ستیزی این حزب باعث شد تا تعدادی از یهودیها ساکن به کشورهای دیگر اروپایی پناه ببرند. با این حال، همه آنها موفق به فرار نشدند و تعدادی از آنها هم اشتیاقی به ترک وطن نداشتند. این گروه که در آلمان باقی ماندند، روزانه دچار اذیت و آزار قرار میگرفتند و عرصه زندگی بر آنها تنگ و تنگتر میشد.
چه کسانی قربانی جنایات نازیها در اردوگاههای مرگ بودند؟
سختیها تنها متوجه یهودیهای داخل آلمان نبود. یهودیهایی که فرار کرده بودند هم نگران خانواده و خویشاوندانشان در آلمان بودند. تا این که در سال ۱۹۳۹ آلمان جنگ جهانی اول را آغاز کرد و آتش جنگ به سرعت اروپا فرا گرفت. آن وقت بود که هیتلر خواب را از چشم یهودیهای سرتاسر اروپا ربود. با این حال باید توجه داشته باشیم که تنها یهودیها نبودند که مورد آزار و پیگرد نازیها قرار میگرفتند. اصولا در آن سالها با هر دشمنی و مخالفتی به شدت تمام برخورد میشد. افرادی مثل کولیها، دموکراتها، کمونیستهای آلمان، سوسیالیستها، سوسیال دموکراتها، اسیران جنگی، کسانی که از کار فرار کردهبودند و حتی اقلیتهای جنسی.
اردوگاههای مرگ نازی؛ کشتار صنعتی و سازمان یافته
کشتار تعداد زیادی از یهودیان و مخالفها کار آسانی نبود و به یک برنامه مشخص و مدون نیاز داشت. در این راستا، تاسیس اردوگاههای مرگ یکی از نتیجهبخشترین کارهای آلمان نازی برای کشتار راحتتر بود. سران نازی و فرماندهان اردوگاههای کار با کمک این سیستم هزاران هزار انسان را با گازهای سمی یا گرسنگی دادن کشتند. هیتلر این کار را «راه حل نهایی مسئله یهود» نامگذاری کرد. از آن جایی که هدف اصلی این سیستم یهودیها بودند، به هولوکاست معروف است.
میتوانید داستان هولوکاست و جنایات نازیها در اردوگاههای مرگ را در قسمت هولوکاست پرچم سفید بشنوید.
اسیران اردوگاههای مرگ
جالب است بدانیم که ایده کشتار آدمها به این شکل از ابتدا وجود نداشت. در آغاز یهودیها و مخالفان به طور دستهجمعی تیرباران میشدند. اما این پیامدهای منفی زیادی برای آلمانها داشت. فشار روانی روی سربازها و افسرها، هزینه و انرژی زیادی که باید صرف میشد و از بین بردن جنازه کشتهشدهها سران نازی از جمله هاینریش هیملر را به فکر واداشت. نتیجه این فکرها کشتن آدمها با گازهای سمی یا در کورههای آدمسوزی بود که به برنامه مرگ آسان معروف شد.
هر اردوگاه شیوه خاص خود را در کشتن انسانها داشت
در طول دوران حکومت نازی هر اردوگاه روش خاص خود را برای کشتن آسان داشت. با این که کشتن با گازهای سمی راه حل خوبی بود، با این حال، سران نازی همچنان راه حلهای جدید زیادی را پیشنهاد میدادند و استفاده میکردند. در کنار استفاده از گازهای سمی روشهای گذشته مثل تیرباران، شکنجه و ترور هم همچنان کاربرد خود را حفظ کرده بود.
طی سالهای ۱۹۳۹ تا ۱۹۴۵ اردوگاههای مختلفی مثل آشوئیتس، بلزک، خلمنو و تربلینکا و غیره در آلمان و متصرفاتش تاسیس شدند. بعضی از این اردوگاهها موقت و بعضیشان دائم بودند. سربازان حزب نازی در وهله اول یهودیها را به اردوگاههای موقت میفرستاند. اگر آنها در راه و یا بر اثر کار، خستگی، بیخوابی، گرسنگی و سرما از بین نمیرفتند، به مرکز مرگ میرفتند تا در آنجا به طور مستقیم کشته شوند. سپس نیروهای اساس اجساد را از اتاقهای گاز بیرون میبردند میسوزاندند و دفن میکردند. یا آنها را به دار میآویختند یا به کورههای آدمسوزی میفرستادند. در این بین نژادپرستهای داوطلب سرتاسر اروپا را هم نباید نادیده بگیریم.
البته در بیشتر موارد، نیروهای نازی زندانیها را مجبور میکردند تا همنوعانشان را به دست خود بسوزانند یا حتی قبل از کشتن قربانیها آنها را مجبور میکردند، ابتدا یک گور بزرگ دستهجمعی برای خود و همراهانشان بکنند. تعداد زیادی از این گورها امروز کشف شده اما گمان میرود که همه آنها هنوز کشف و شناسایی نشدهاند.
داخائو اولین اردوگاه کار نازیها تا آشوئیتس که بزرگترین اردوگاه بود، همه و همه ماشینی بودند برای کشتار گسترده انسانها. ماشینهایی که شاید در طرز کشتن آدمها با هم تفاوت داشتند اما به کام مرگ فرستادن آنها هدف نهایی و مهمشان بود.
جنگ جهانی دوم؛ فرصتی برای اردوگاههای مرگ
کشتار یهودیان در جریان جنگ یکی از سیاستهای آلمان نازی بود. زیرا در موقعیتی که تمام جهان درگیر یک جنگ بزرگ و جهانی بودند، کمتر کسی به مشکل یهودیها توجه نشان میداد. همین مسئله به نازیها کمک کرد که به سرعت و با خشونت هرچه تمامتر نژاد یهود در اروپا را از بین ببرد. این مطلب را به راحتی میتوان از بین نوشتههای گوبلز، وزیر تبلیغاتی آلمان نازی اثبات کرد. او در دفتر خاطرات خود خدا را شکر کرده که در وضعیت جنگی قرار دارند. چون این وضعیت امکاناتی را در دست آلمان نازی قرار میدهد که در روزهای صلح ممکن نیست.
پایان؛ واقعیت اردوگاههای مرگ هنوز که هنوزه برای ما پنهان است
با توجه به آمار قربانیان جنگ جهانی، حزب نازی با سیستم کشتار صنعتی خود، از ۱۱ میلیون یهودی ساکن اروپا، بیش از نصف آنها را کشته است. با این حال، همچنان بحثها بر سر این اعداد و ارقام زیاد است و مدارک متناقضی هم وجود دارد. این یعنی که با وجود گذشت دهها سال از جنگ جهانی دوم همچنان نمیتوانیم به واقعیت این جنگ و جنایات نازیها پی ببریم.