نبرد نرماندی، یکی از بزرگترین تهاجم‌های دریایی تاریخ و یکی از مهم‌ترین اتفاق‌های جنگ جهانی دوم، در سال ۱۹۴۴ اتفاق افتاد. نبرد نرماندی از ژوئن تا آگوست سال ۱۹۴۴ طول کشید و تلفات بسیاری به جا گذاشت. با این حال در آگوست آن سال تمام شمال فرانسه آزاد شد و آغاز شکست هیتلر در جنگ جهانی دوم را رقم زد. اما شکست هیتلر در نبرد نرماندی چطور رقم خورد؟
عملیات نرماندی چگونه آغاز شد و ریشه‌های آن کجاست؟
یک سال قبل از شروع نبرد نرماندی سران نیروهای متفق در تهران در سفارت شوروی دور هم جمع شدند. جلسه سری چرچیل، رزولت و استالین در ۲۸ نوامبر تا اول دسامبر در تاریخ به کنفرانس تهران شهرت پیدا کرده است. این کنفرانس آینده جنگ جهانی دوم را تعیین کرد و علاوه بر آن سنگ بنای عملیات نرماندی هم در این کنفرانس گذاشته شد.
در کنفرانس تهران این استالین، دومین رهبر اتحادیه جماهیر شوروی بود که نبرد نرماندی را به دیگر سران متفق پیشنهاد کرد. در حالی که وینستون چرچیل، نخست وزیر بریتانیا با این طرح مخالف بود، در نهایت کنفرانس با نظر استالین موافقت کرد و مهر تاییدی بر انجام عملیات نرماندی زده شد.
داستان کنفرانس تهران از پادکست پرچم سفید بشنوید.
سوال اینجاست که چرا استالین چنین طرحی را در کنفرانسی به این مهمی مطرح کرد؟ بعد از حمله آلمان به خاک شوروی و پیوستن استالین به نیروهای متفقِ علیه آلمان مدت‌ها بود که رهبر شوروی سعی می‌کرد تا هم‌رزم‌هایش را مجاب کند که از راه جبهه‌های غربی به هیتلر فشار بیاورند تا جبهه شرق فرصتی برای تجدید قوا و نفس کشیدن به دست بیاورد.
اولین اشتباه آلمان‌ها در نبرد نرماندی چه بود؟
عملیات بزرگ نرماندی در سال ۱۹۴۴
بعد از توافق متفقین در کنفرانس تهران ژنرال آیزنهاوور فرماندهی ارشد این نبرد بی‌سابقه را به عهده می‌گیرد. مدتی قبل از شروع نبرد نرماندی اما متفقین دست به عملیاتی زدند تا به واسطه آن نیروهای آلمان را دچار اشتباه کنند و موفق هم می‌شوند. در این عملیات آلمان‌ها متقاعد می‌شوند که نیروهای متفق قصد حمله به منطقه کاله را دارند و خطری نرماندی را تهدید نمی‌کند.
در ادامه و درباره زمان و مکان اصلی حمله متفقین موفق می‌شوند تا اطلاعات اشتباه به گوش نازی‌ها برسانند. اردو زدن‌ها و تجمع نیروها و تجهیزات بی‌جهت نیروهای متفق هم بیشتر از پیش به اشتباه‌های آلمان دامن زد. علاوه بر این متفقین دست به ایجاد یک شبکه رادیویی می‌زنند تا این شبکه حرکت یک گروه ساختگی نظامی را شبیه‌سازی و گزارش کند. همین باعث شد تا هیتلر و نیروهایش برای یک مدت طولانی گمان کنند که حمله اصلی در شمال اتفاق خواهد افتاد و اعمال نظامی جسته و گریخته در نرماندی حکم عملیات فریب را دارد. در حالی که همه چیز در عمل کاملا برعکس بود. در حالی که نیروهای متفق در حال برگزاری عملیات فریب بودند، نبرد اصلی در نرماندی در یک قدمی شکل‌گیری بود و حمله در شرف آغاز بود.
با تمام این وجود نباید فکر کنیم که آلمان‌ها کاملا از عملیات نرماندی غافل‌گیر شدند. چون که هیتلر در سال ۱۹۴۳ فیلد مارشال اروین رومل را به رهبری نیروهای دفاعی نرماندی انتخاب کرده بود و تلاش‌های او در نرماندی در جهتی بود که ارتش متوفقین در دام آلمان‌ها بی‌افتند. در واقع همین تلاش‌های ژنرال رمل بود که باعث شد تلفات سنگینی به متفقین وارد شود.
شکست هیتلر در نبرد نرماندی چطور رقم خورد؟
تا این جا کار دفاع و حفظ نرماندی که بر عهده ژنرال اروین رومل بود، به خوبی در حال پیشرفت بود. اما حالا زمانی است که می‌بینیم، اگر هیتلر به تمام حرف‌های رومل عمل می‌کرد، می‌توانست یک فاجعه تمام‌عیار را به نیروهای متفق یعنی فرانسوی‌ها، انگلیسی‌ها و آمریکایی‌ها تحمیل کند. پس اشتباه دیگر هیتلر در جریان نبرد نرماندی این بود که به پیشنهادهای ژنرالش اهمیتی نداد و ترجیح داد تا با خودرایی نیروهای پنزر را در اطراف پاریس مستقر کرده و آن‌ها را در خط ساحلی فرانسه اسکان ندهد. همین خودرایی‌های هیتلر در نبردهایی این چنین بود که سرانجام او را در چاه شکست فرو برد.
ژنرال اروین رومل
ویتلاک در این‌باره می‌گوید: «دست‌های رومل با قوانینی بسته شده بود که می‌گفت او نمی‌تواند زره‌پوش‌های خود را بدون تایید شخص هیتلر به نرماندی منتقل کند و هیتلر هم تا لحظات آخر چنین اجازه‌ای به اروین رومل نداد.»
در شب ژوئن همان سال طوفان وحشتناکی سواحل فرانسه را درگیر خود کرد. گفته شده است که طوفان به حدی سهمگین بوده که بسیاری از فرماندهان و ژنرال‌های نازی از جمله رومل پست خود را برای دیدن همسران و معشوقه‌های خود در آلمان و پاریس رها کردند. از طرفی در چنین وضعیت جوی‌ای مسلما نیروهای متفق هم نمی‌توانستند عملیات را شروع کنند.
با وجود تمام مشکلات نیروهای متفق به نرماندی رسیدند. برخی از آن‌ها با مقاومت بیشتر و برخی با مقاومت کمتری از سوی آلمان‌های نازی مواجه شدند. یکی از دلایل دیگری که باعث شد، برخی از جناح‌های متفقین با مقاومت کمتری روبه‌رو شوند، این بود که به فرماندهان نازی دستور داده شده بود صبح تحت هر وضعیتی حق بیدار کردن پیشوا را ندارد و از آن طرف، همان‌طور که گفته شد، دستور دیگری به فرماندهان رسیده بود که مبنی بر آن ارسال نیروهای کمکی تنها و تنها با تایید شخص هیتلر امکان‌پذیر است. در نتیجه فرماندهان و نیروهای آلمان در نرماندی در روزی که حمله آغاز شده بود، چاره دیگری نداشتند جز این که صبر کنند تا هیتلر بیدار شده و اجازه ارسال نیروهای کمکی را صادر کند.
علاوه بر تمام این‌ها هیتلر همچنان معتقد بود که نبرد نرماندی تنها به قصد فریب صورت گرفته است و نبرد اصلی قرار است در کاله به راه بیفتد و اصرار بیش از اندازه فرماندهان نازی باعث شد تا او متقاعد شود و نیروهای پنزر را راهی نرماندی کند.
با وجود این قراردادها و غرامت‌ها اوضاع آلمان هر روز بدتر از دیروز پیش می‌رفت. ناگفته نماند که در مجموع آن سال‌ها اوضاع اقتصادی جهان بعد پشت سر گذاشتن جنگ بزرگ اوضاع مطلوبی نبود. اما این وضعیت بعد از این که فرانسه برای مجبور کردن آلمان به پرداخت غرامت با سپاهش به روهر حمله کرد، بدتر از قبل هم شد.
به تدریج با قبول شدن مجمع‌های بین‌المللی و موافقت این کشور با طرح دیوز، آلمان شرایط را بر خودش آسان‌تر کرد و توانست وضع پولی خود را هم ثابت کند. اما این وضعیت چندان پایدار نبود. زیرا در ۱۹۲۹ جهان به یک کساد اقتصادی دچار شد. این نابه‌سامانی اقتصادی و سیاسی زمینه را برای به وجود آمدن حزب ناسیونال سوسیالیست نازی بیش از پیش فراهم و به مرور هیتلر را به عرصه قدرت وارد کرد. طولی نکشید که هیتلر به دوران دیکتاتوری خود وارد شد و در پی احیای شکوه آلمان برآمد و وقایعی را رقم زد که به جنگ جهانی دوم منجر شد.
شکست هیتلر در نبرد نرماندی و تلخی آن
تمام این اتفاق‌ها در کنار هم باعث شد تا در نهایت هیتلر در نبرد نرماندی شکست را تجربه کرده و از این تاریخ به بعد دومینووار به شکست‌های دیگری برخورد کند. علل شکست‌های دیگر هیتلر در نبردهایش را شما برای ما بنویسید.
