نبرد نرماندی، یکی از بزرگترین حمله‌های دریایی تاریخ و یکی از مهم‌ترین اتفاق‌های جنگ جهانی دوم است. این شبیخون در سال ۱۹۴۴ اتفاق افتاد و از ژوئن تا آگوست همان سال طول کشید و تلفات بسیاری به جا گذاشت. با این حال در آگوست آن سال تمام شمال فرانسه آزاد شد و آغاز شکست هیتلر در جنگ جهانی دوم را رقم زد. اما شکست هیتلر در نبرد نرماندی چطور رقم خورد؟
عملیات نرماندی چگونه آغاز شد و ریشه‌های آن کجاست؟
یک سال قبل از شروع نبرد نرماندی سران نیروهای متفق در تهران در سفارت شوروی دور هم جمع شدند. جلسه سری چرچیل، رزولت و استالین در ۲۸ نوامبر تا اول دسامبر در تاریخ به کنفرانس تهران شهرت پیدا کرده است. این کنفرانس آینده جنگ جهانی دوم را تعیین کرد و علاوه بر آن سنگ بنای عملیات نرماندی هم در این کنفرانس گذاشته شد.
در کنفرانس تهران این استالین، دومین رهبر اتحادیه جماهیر شوروی، نبرد نرماندی را به دیگر سران متفق پیشنهاد کرد. در حالی که وینستون چرچیل، نخست وزیر بریتانیا با این طرح مخالف بود، در نهایت کنفرانس با نظر استالین موافقت کرد و مهر تاییدی بر انجام عملیات نرماندی زده شد.
داستان کنفرانس تهران از پادکست پرچم سفید بشنوید.
سوال اینجاست که چرا استالین چنین طرحی را در کنفرانسی به این مهمی مطرح کرد؟ بعد از حمله آلمان به خاک شوروی، استالین به نیروهای متفقِ علیه آلمان پیوست. او مدت‌ها بود که رهبر شوروی سعی می‌کرد تا هم‌رزم‌هایش را مجاب کند که از راه جبهه‌های غربی به هیتلر فشار بیاورند تا جبهه شرق فرصتی برای تجدید قوا و نفس کشیدن به دست بیاورد.
عملیات بزرگ نرماندی در سال ۱۹۴۴
بعد از توافق متفقین در کنفرانس تهران، ژنرال آیزنهاوور فرماندهی ارشد این نبرد بی‌سابقه را به عهده گرفت. اما متفقین پیش از شروع نبرد نرماندی دست به عملیاتی زدند تا به واسطه آن نیروهای آلمان را دچار اشتباه کنند و موفق هم شدند. در این عملیات آلمانی‌ها متقاعد شدند که نیروهای متفق قصد حمله به منطقه کاله را دارند و خطری نرماندی را تهدید نمی‌کند.
در ادامه متفقین موفق می‌شوند اطلاعات مربوط به زمان و مکان اصلی حمله را به عنوان اطلاعات اشتباه به گوش نازی‌ها برسانند. اردو زدن‌ها و تجمع نیروها و تجهیزات بی‌جهت نیروهای متفق هم بیشتر از پیش به اشتباهات آلمانی‌ها دامن زد. علاوه بر این متفقین دست به ایجاد یک شبکه رادیویی زدند تا این شبکه حرکت یک گروه ساختگی نظامی را شبیه‌سازی و گزارش کند. همین باعث شد تا هیتلر و نیروهایش برای یک مدت طولانی گمان کنند که حمله اصلی در شمال اتفاق خواهد افتاد و حملات نظامی جسته و گریخته در نرماندی حکم عملیات فریب را دارد. در حالی که همه چیز در عمل کاملا برعکس بود. در حالی که نیروهای متفق در حال برگزاری عملیات فریب بودند، نبرد اصلی در نرماندی در یک قدمی شکل‌گیری و حمله در شرف آغاز بود.
با تمام این وجود نباید فکر کنیم که آلمان‌ها کاملا از عملیات نرماندی غافل‌گیر شدند. چون که هیتلر در سال ۱۹۴۳ فیلد مارشال اروین رومل را به رهبری نیروهای دفاعی نرماندی انتخاب کرده بود و تلاش‌های او در نرماندی در جهتی بود که ارتش متوفقین در دام آلمان‌ها بیفتند. در واقع همین تلاش‌های ژنرال رمل بود که باعث شد تلفات سنگینی به متفقین وارد شود.
ژنرال اروین رومل
تا این جا کار دفاع و حفظ نرماندی که بر عهده ژنرال اروین رومل بود، به خوبی در حال پیشرفت بود. اما حالا زمانی است که می‌بینیم، اگر هیتلر به تمام حرف‌های رومل عمل می‌کرد، می‌توانست یک فاجعه تمام‌عیار را به نیروهای متفق یعنی فرانسوی‌ها، انگلیسی‌ها و آمریکایی‌ها تحمیل کند. پس اشتباه دیگر هیتلر در جریان نبرد نرماندی این بود که به پیشنهادهای ژنرالش اهمیتی نداد. او ترجیح داد تا با خودرایی نیروهای پنزر را در اطراف پاریس مستقر کند و آن‌ها را در خط ساحلی فرانسه اسکان ندهد. همین خودرایی‌های هیتلر در نبردهایی این چنین بود که سرانجام او را در چاه شکست فرو برد.
ویتلاک در این‌باره می‌گوید: «دست‌های رومل با قوانینی بسته شده بود که می‌گفت او نمی‌تواند زره‌پوش‌های خود را بدون تایید شخص هیتلر به نرماندی منتقل کند و هیتلر هم تا لحظات آخر چنین اجازه‌ای به اروین رومل نداد.»
شکست هیتلر در نبرد نرماندی چطور رقم خورد؟
در شب ژوئن همان سال طوفان وحشتناکی سواحل فرانسه را درگیر خود کرد. طوفان به حدی سهمگین بود که بسیاری از فرماندهان و ژنرال‌های نازی از جمله رومل پست خود را برای دیدن همسران و معشوقه‌های خود در آلمان و پاریس رها کردند. از طرفی در چنین وضعیت جوی‌ای مسلما نیروهای متفق هم نمی‌توانستند عملیات را شروع کنند.
با وجود تمام مشکلات نیروهای متفق به نرماندی رسیدند. برخی از آن‌ها با مقاومت بیشتر و برخی با مقاومت کمتری از سوی آلمان‌های نازی مواجه شدند. زیرا فرماندهان نازی تحت هیچ شرایطی اجاز بیدار کردن پیشوا را نداشتد. از سوی دیگر، دستور جدیدی به فرماندهان رسیده بود که در آن قید شده بود ارسال نیروهای کمکی تنها و تنها با تایید شخص هیتلر امکان‌پذیر است. در نتیجه فرماندهان و نیروهای آلمان در نرماندی در روزی که حمله آغاز شده بود، چاره دیگری نداشتند جز این که صبر کنند تا هیتلر بیدار شود و اجازه ارسال نیروهای کمکی را صادر کند.
علاوه بر تمام این‌ها هیتلر همچنان معتقد بود که نبرد نرماندی تنها به قصد فریب صورت گرفته است و نبرد اصلی قرار است در کاله به راه بیفتد. اصرار بیش از اندازه فرماندهان نازی در نهایت او را متقاعد کرد که نیروهای پنزر را راهی نرماندی کند.
شکست هیتلر در نبرد نرماندی و تلخی آن
تمام این اتفاق‌ها در کنار هم باعث شد تا در نهایت هیتلر در نبرد نرماندی شکست را تجربه کند. از این تاریخ به بعد شکست‌های دیگر پی‌در‌‌پی و دومینو وار به وقوع پیوست. علل شکست‌های دیگر هیتلر در نبردهایش را شما برای ما بنویسید.
